آشکار شدن بقایای سه واحد معماری در محوطه 063 سد چمشیر

در کاوش محوطه 063 سد چم‌شیر بقایای حداقل سه واحد معماری آشکار شد که با توجه به نوع معماری و عدم کف‌سازی، انباشت نهشته‌های آبرفتی در درون فضاها، فقدان ظروف ذخیره‌سازی همچون خمره‌های سفالی بزرگ و حضور یافته‌های ویژه همچون قیچی، النگو و سنگ پاشنه در می‌توان کاربری محوطه را استقرارگاهی کوچ‌نشینی پیشنهاد کرد.
به گزارش روابط‌ عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مصطفی خزائی سرپرست هیئت باستان‌شناسی با اعلام این خبر و با اشاره به اینکه محوطه 063 در 5 کیلومتری جنوب‌شرق تاسیسات سد چمشیر، در شمال کوه چم‌چرو در تراس جنوبی رودخانۀ زهره و در فاصلۀ 140 متری از رودخانه واقع شده تصریح‌کرد: این محوطه در بررسی سال 1395 توسط محمدتقی عطایی شناسایی و به عنوان محوطه‌ای ارزشمند برای کاوش معرفی شد.
او افزود: محوطه 063 با ابعاد 140×170 متر 23800 متر مربع مساحت دارد که در بررسی سطحی سال 1395 علاوه بر یافته‌های سفالی مربوط به قرون اولیه تا میانی اسلامی، بقایای معماری از لاشه‌سنگ و ملات گل در بخش‌های غربی، مرکزی و شرقی آن رویت شده بود.
این باستان‌شناس اظهارکرد: علاوه بر این، در گمانه‌زنی سال 1398، محوطه 063 به سرپرستی عطایی زیر نظر اکرم‌ ندیمی‌پور مورد گمانه‌زنی قرار گرفت و طی این گمانه‌زنی گمانه‌ای به ابعاد 1×1.5 متر در قسمت بناهای شمالی محوطه ایجاد و در نتیجه گمانه‌زنی بخشی از یک دیوار با لاشه‌سنگ و ملات گل آشکار شد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: همچنین مشخص شد که محوطه در حدود یک متر نهشته باستانی دارد و بقایای آن با توجه به سفال‌های کشف شده از گمانه‌زنی مربوط به قرون میانی اسلامی است (عطایی 1398: 91-103)، با توجه به اهمیت محوطه، این محوطه در سال 1401 توسط نگارنده به مدت یکماه کاوش شد.
خزائی افزود: با توجه به ماهیت نجات‌بخشی پروژه، مهمترین هدف کاوش آشکارسازی و ثبت وضبط بقایای معماری مشهود در بخش‌های مختلف محوطه و گردآوری حداکثر اطلاعات از لایه‌نگاری و توالی استقرار، مواد فرهنگی، کاربری و فرایند‌های نهشته و پسانهشته شدن محوطه بود لذا، با عنایت به نتایج بررسی سطحی سال 1395 و گمانه‌زنی سال 1398، در کاوش سال 1401 تمرکز بر خواناسازی بقایای معماری در بخش‌های شمالی و جنوبی محوطه گذاشته شد.
او تصریح‌کرد: طی این فصل سه ترانشه شامل ترانشۀ 1 به ابعاد 13.5×10 متر و ترانشه 2 به ابعاد 12.40×15 متر در قسمت شمالی محوطه در محلی که گمانه‌زنی در سال 1398 صورت پذیرفته بود؛ ترانشه 3 به ابعاد 11.80×13 متر در بخش مرکزی محوطه در محلی که در بررسی سطحی بقایای یک سازۀ معماری حداقل با چهار فضایی معماری شناسایی و ثبت وضبط شده بود نخ‌کشی و مورد کاوش قرار گرفت.
این باستان‌شناس افزود: در مجموع در کاوش محوطه 063 در مدت یکماه به طور دقیق 447.1 متر مربع کاوش صورت گرفت و بقایای حداقل سه واحد معماری آشکار شد که تمام این واحد‌های معماری از مصالح لاشه سنگ و ملات گل با کف‌های پاکوب ساخته شده بودند.
خزائی اظهارکرد: با توجه به نوع معماری و عدم کف‌سازی، انباشت نهشته‌های آبرفتی در درون فضاها، فقدان ظروف ذخیره‌سازی همچون خمره‌های سفالی بزرگ و حضور یافته‌های ویژه همچون قیچی، النگو و سنگ پاشنه در می‌توان کاربری محوطه را استقرارگاهی کوچ‌نشینی پیشنهاد کرد.
سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: از نظر قدمت می‌توان بر اساس حضور قطعات انگشت‌شماری سفال از نوع نقش‌کنده زیرلعاب (اسگرافیاتو) و فیروزۀ قلم‌مشکی و قطعات شبه-پیش‌ازتاریخ بقایای معماری شناسایی شده را به قرن 5 تا 7 هجری یا قرون میانی اسلامی تاریخ‌گذاری کرد.